Kapliczki

Kapliczki i krzyże misyjne

Kapliczki i krzyże przydrożne to jeden z przejawów ludowej religijności. Na ogół mijamy je obojętnie, nie zastanawiamy się nad tym, dlaczego i kto je postawił. Tymczasem każdy przydrożny krzyż czy kapliczka mają własną historię i swego fundatora. Wrosły w krajobraz Płazy i stanowią jego nieodłączny element.Na terenie Płazy jest kilka kapliczek i krzyży. Niestety, niewiele o nich wiemy, gdyż brak jest na ten temat przekazów źródłowych. Większość informacji pochodzi od okolicznych mieszkańców; są to często wiadomości przekazywane z pokolenia na pokolenie. Warto je spisać i ocalić od zapomnienia, gdyż stanowią cząstkę naszego dziedzictwa kulturowego. Najstarsze kapliczki na terenie Płazy pochodzą z XIX wieku. Jedna z nich znajduje się koło cmentarza, a druga przy drodze na Syberię. Z tego też czasu pochodzi lokalizacja kapliczki zwanej „Rozalką” (przy drodze z Płazy do Wygiełzowa).Brak starszych zabytków jest przynajmniej częściowo wynikiem działań władz kościelnych, m.in. zarządzenia biskupa Stanisława Andrzeja Załuskiego z 1794 r. w sprawie palenia zniszczonych figur przydrożnych. Chodziło o to, że krzyże, pasyjki i figury przydrożne, które przypominać miały prawdę Odkupienia były głównie drewniane, a ich stan czasem był opłakany. Dlatego biskup Załuski polecił, by księża usuwali stojące przy drogach zniszczone figury świętych, a zwłaszcza Chrystusa na krzyżu, gdyż zdekompletowany korpus powoduje zgorszenie, a wiarę narażą na szyderstwa heretyków. Nakazano więc palić uszkodzone pasyjki, pozostawiając same krzyże lub z malowaną, np. na blasze postacią Jezusa.Więcej o kapliczkach Płazy przeczytasz w książce:

Przydrożne kapliczki, krzyże i figury: Balin, Luszowice, Okradziejówka, Płaza, Pogorzyce, Źrebce, Józef Adamczyk, Barbara Graboń, Zbigniew Mazur, Chrzanów 2005